طرح‌هایی که «عوارض» دارند!

با افشاگری‌هاي محمد علی نجفی شهردار فعلی تهران، معلوم شد که طی مدیریت 12 ساله محمد باقر قالیباف شهردارسابق تهران چه بر سر پایتخت آمده است. حالا در این اوضاع نابه سامان محیط‌زیستی و شهری، مدیران شهری هر یک طرحی از آستین خود بیرون مي‌آورند که در انتها ختم مي‌شود به این که مردم تهران باید پولی در ازای خدمات شهری که حق آن‌ها است پرداخت کنند. هفته پیش بود که از لغو طرح‌هاي ترافیکی سخن به میان آمد و مدیران مربوطه اعلام کردند که در طرح ترافیک جدید همه با پرداخت پول مي‌توانند وارد طرح شوند و شرط ورود به محدوده طرح ترافیک تنها داشتن معاینه فنی «برتر» است. جدا از این که این طرح با چالش‌ها و حواشی بسیار همراه بود و تا کنون نیز ادامه دارد، روز دوشنبه نیز پیروز حناچی از طرح دریافت عوارض از بزرگراه‌ها سخن گفت. با اینکه این طرح را منوط به ساخت بزرگراه‌هاي جدید دانست و تاکید کرد که دریافت عوارض از اتوبان‌هاي قدیمی فعلا در دستور کار نیست اما در ادامه توضیح داد که قرار است عوارض اخذ شده صرف رسیدگی به اتوبان‌ها شود! این طور که معلوم است شهروندان شهر سوخته تهران در سال آینده برای هر گونه عبور و مرور باید مبالغی هنگفتی را جهت عوارض و طرح جدید ترافیک بپردازند تا جایگزین پول‌هاي بر باد رفته دوران طلایی شهردارسابق باشد.
***
پول بدهید تا پروژه‌ها بر زمین نمانند
پیروز حناچی، معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران گفته بود: احتمال دارد برخی بزرگراه‌هاي درون شهری تهران به بخش خصوصی فروخته شده و خودروها برای عبور از این بزرگراه ها، عوارض بپردازند. ما ناچاریم حتی خیلی کم به این سمت حرکت کنیم، با این روش، مکانیزم تامین منابع مالی در شهر متفاوت مي‌شود. با این روش، مسئولان شهرداری دیگر گزارش نمی دهند پروژه ای به خاطر مسائل مالی متوقف شده است. او در پاسخ به سؤالی مبنی بر این که از چه زمانی بحث فروش بزرگراه‌هاي تهران به بخش خصوصی و گرفتن عوارض از خودروها انجام مي‌شود گفت: این مسئله ای است که به آن فکر مي‌کنیم ولی در دنیا، موضوع جا افتاده ای است. در این تصمیم گیری باید با سایر بخشها هماهنگ شود و مسئله را باید به دو گروه تفکیک کرد، یک گروه بزرگراه‌هاي موجود در شهر تهران است و گروه دوم، بزرگراه‌هايي مانند شهید شوشتری است که در حال احداث است، درباره گروه دوم، به این سمت مي‌رویم ولی درباره گروه اول بزرگراه‌هاي موجود در تهران، باید مقدمات این کار فراهم شود. وی در پاسخ به سؤال دیگر در خصوص بسته ماندن تونل امیرکبیر هم توضیح داد: طراحی و اجرای این پروژه در زمان ما نبوده است. منطقی نیست خودروها برای ورود به این تونل از سمت بازار، مجبور باشند یک بلوک شهری را طی کرده و از مسیر شهر ری و چهارراه سیروس وارد این تونل شوند. با کارشناسان و مشاوران در حال بررسی این هستیم که بهترین کاربری برای این سازه در نظر گرفته شود چون بالاخره دراین سازه، هزینه زیادی شده است. او درباره هزینه‌هاي ساخت تونل امیرکبیر گفت: هزینه‌هاي ساخت این تونل به صورت تهاتر بوده است و درباره میزان آن حضور ذهن ندارم. این مقام شهری پایتخت همچنین گفته‌ است: در بسیاری از کشورهای دنیا چنین امری مرسوم است و خودروها برای عبور از بزرگراه‌ها عوارض پرداخت می‌کنند و این می‌تواند در شهر تهران نیز مورد توجه قرار بگیرد. به این ترتیب ما بسیاری از پروژه‌ها را می‌توانیم با سرعت بیشتری احداث و در نهایت به بهره‌برداری برسانیم. نمونه بارز در این زمینه اتوبان پردیس است که کار قابل قبولی انجام شده است و هم‌اینک نیز درآمدزایی دارد.


عوارض کمر شکن
تصمیم شهرداری تهران برای دریافت عوراضِ تردد از بزرگراه‌ها، واکنش فعالان صنف کارگری را به دنبال داشت. در همین رابطه محمد باقری نایب رئیس هیات مدیره کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار استان تهران مي‌گوید: چنین تصمیمی باعث می‌شود کمرِ خانواده‌های مزدبگیر در زیر بار فشار هزینه‌های زندگی بیش از هر زمان دیگری شکسته شود. صنعت حمل و نقل یک صنعت راهبردی است. افزایش حتی یک ریال به هزینه‌های حمل و نقل، می‌تواند باعث افزایش تصاعدی سایر کالا و خدمات بشود. بیشتر خودروهایی که به صورت روزانه در بزرگ‌راه‌ها تردد می‌کنند با حمل کالا یا مسافر نقش موثری در تولید کالا و خدمات دارند. برای همین تصمیم شهرداری تهران برای دریافت عوارض تردد از بزرگ‌راه‌ها عقلانی نیست.
او در ادامه توضیح داد: نمی‌توان این هزینه‌ را از مردم شهری مانند تهران گرفت تنها به صرف آنکه مردم شهرهای اروپا چنین هزینه‌ای را پرداخت می‌کنند؛ مگر درآمد تهرانی‌ها چقدر است؟ مگر کارفرمایان قبول‌ کرده‌اند به کارگران دستمزد واقعی بدهند که حالا مدیران شهری تصمیم گرفته‌اند از مالکان خودرو، بابت تردد در بزرگراه‌ها، هزینه اضافی نیز بگیرند. استانداردهای زندگی در شهری مانند تهران هنوز تفاوت‌های بسیاری با شهرهای کشورهای خارجی دارد اما مسئولان شهری فقط یاد گرفته‌اند به استناد این استانداردها از مردم هزینه بگیرند.
این فعال صنفی کارگری گفت: دریافت عوارض از مالکان خودروهای لوکسی که هیچ نگرانی بابت هزینه بنزین مصرفی خود ندارند؛ شاید مشکلی ایجاد نکند اما مگر چند درصد از مردم چنین خودروهایی را سوار می‌شوند؟ اکثر مزدبگیران همین خودروهای وطنی را سوار می‌شوند و برای بسیاری از آنها این خودور تنها وسیله رفت و آمد میان منزل تا محل کار است. در سالهای اخیر فشار اقتصادی، بیشتر مزدبگیران را مشتری ثابت حمل و نقل عمومی شهر تهران کرده‌است اما آیا برنامه‌هایی که از طرف مدیران شهری برای خصوصی‌سازی خدمات حمل و نقل عمومی اجرا شده، رضایت بخش بوده است؟ تحولات حوزه حمل و نقل حتی برای کارکنان این بخش به اسباب نارضایتی تبدیل شده است.
خزانه ای که همیشه خالی است
کم کم شهر تهران به سمتی مي‌رود که حتی برای نفس کشیدن در هوای آلوده آن هم باید پول پرداخت کرد. فرق نمی کند که مدیران شهری این شهر سوخته چه کسانی باشند، در تهران برای اجرای هر پروژه‌ای بودجه ای در کار نیست و مردم باید آستین بالا بزنند و با پرداخت مالیات و عوارض پروژه‌هاي بر زمین مانده را یاری کنند. ولی اگر مدیری بخواهد از شرایط خود سوء استفاده کند و فساد‌هاي کلان مالی به وجود بیاورد یا حقوق نجومی بگیرد و اموال نجومی ببخشد همیشه خزانه پر است و پول برایشان نا محدود.